CARTA A PEDRO J. ROVIRA

             Disque o poeta Juan Ramón Jiménez, Nobel da nosa quinta do 56, nos  anos que viviu en Puerto Rico, onde finou, entre outras moitas teimas tiña a de ter ó seu dispor un mordomo-vigairo que, á tardiña, antes do solpor, chamaba á porta do seu despacho para, con estudada pero solemne brevidade, dicirlle: “Señor: el crepúsculo”. (Desde aquí unha homenaxe de gratitude a D. Jesús Abelleira, que tanto e tan ben nos lía a Platero) .

Benquerido Pedro, á nosa idade os anos van poñéndonos atrancos e vigairos para recordarnos acotío que o solpor da nosa existencia tamén está aí. Dicía e escribiu Pessoa que decotío sentía de xeito máis vehemente a carga que supoñía levar para diante a maleta do  ser.

Léote, Pedro, nas últimas datas e percíbote ferido e case que algo desacougado. Sinto próximo o latexo do teu berro existencial. Sinto, tamén, moita envexa  do teu xenio para verbalizar e escribir os teus pensamentos. O que escribes, o que berras, non é banal nin superfluo; é, penso, un bruído da túa alma moza en corpo sesentón.

Nestre intre lembro que, cando o Mestre Claudio Magris estreou o estado da vellez (biolóxica?), soltou de xeito apriorístico a sua definición de vellez:  “Antes tenía ideas, ahora solo tengo memoria”. E eu digo: o Mestre Pedro Rovira nin fai nin é coma Claudio Magris. Pedro está a estrear o estado da vellez con ideas, contanto e case que cantando as contradicións que ve entre a proclamación da mensaxe do Amor e as accións que decotío facemos os cristiáns en senso contrario. Hai uns cantos anos, despois de convertirse ó catolicismo e por tanto antes de convertirse en musulmán, escribiu Garaudy:  “Los cristianos bajan del Calvario y hablan del tiempo”. Saímos da misa e esfolamos ó que está a carón, sobre todo se non nos oe.

Pedro, lembra a Curros cando se  lle ocorreu -por certo, pagouno ben caro-  aquilo que puxo en boca de Deus: “Se este é o mundo que eu fixen…, que o demo me leve” . 

No teu berro está tamén a solución: a vida, e ó mellor tamén a fe cristiá, é busca,  é dúbida, é fulgor, pero tamén penumbra e gozo e val de lágrimas.

Eu non  son quen, nin quero ser quen, de reconfortarte; seguro que neste blog aparecerá algunha voz máis autorizada cá miña e con respostas máis axeitadas  para as fonduras do teu ser.

Acabo a miña carta de parabéns para ti polas túas loitas cunhas palabras de Juan Ramón Jiménez a Moguer, o seu pobo: “Te he dicho, Platero, que el alma de Moguer es el vino, ¿verdad? “ .

Pedro, siempre nos quedará Belesar para, entre grolo e grolo, mostrar as feridas da alma, pero tamén para cantar a vida, que non é pouco.

Unha aperta.

 Pepe Rebolo

REFLEXIÓNS DENDE A PALLEIRA

Agora que o imperativo categórico da idade xa me fixera case que bo …!
Agora que xa estaba a punto de pór dicir o de “bonum certamen certavi, …!
Agora que ata don Celestino me tería prometido o Paraíso…!
Pero está visto que nesta … vida non cabe a felicidade completa. Sempre ten que atoparse un co texto máis impertinente e no momento menos adecuado!
Denuncio enerxicamente a necidade de quen ata chegou a ter sona por dicir que a relixión era o opio do pobo.
Non é o opio, é o “pepiño grilo” (non necesariamente branco) enfastiante que alguén por riba de nós ideou para amolarnos.
Ata agora eu tiña acalmado as miñas afogadas (nunca mellor dito) inquedanzas nos rezos autoxustificantes que os meus pais e a Santa Nai Igrexa me tiñan ensinado. Pero a adversidade, disfrazada nesta ocasión de  “puñeteiro” insomnio, levoume a meditar sobre ese, para min, inmisericorde  e posiblemente pouco meditado, imperativo de Cristo de “quen teña dúas túnicas…”
Porque, pregunteime, inocente de min: E se cambiamos (na eséxese cristiá teño visto tantos cambios!):
- “túnicas” por pisos?
- “túnicas” por coches?
- “túnicas” por soldos n veces superior ao soldo do meu veciño (non digamos dun paria estranxeiro)?
- “túnicas” por prestixio?
- “túnicas”  por dor?
- “túnicas” por agarimo?
- “túnicas” por esperanza?
- “túnicas” por …, por …, por …?
Vou escribir estas parvadas antes de que o “sentido común” que me recomendaba o meu bo amigo Alfonso me obrigue a eliminalas e volver ao bo sendeiro daqueles benaventurados que confían na infinita benevolencia do noso Creador.
Acaso o tranquimazín non é tamén algo que nos vén de Deus?
Para os que están fodidos .. Deus proverá! 

Pedro J. Rovira

A GLORIOSA DO 56

Co pelo cano,
enrugas na faciana,
camiñar tardo e ollos expectantes
unha vez máis se achegan os gloriosos.

A vida abaixoulles pasadas altivezas,
pero aínda manteñen un halo de grandeza.
sorriso aberto e xuvenil ledicia,  
pois seguen a  aniñar o neno que non foron.

Hai quen xa se rendeu e deuse por vencido,
canso de  ser pola vida maltratado,
mais os gloriosos non. Non son así.
Deben seguir, rompéndose por dentro,
o camiño que trazou o seu porvir.

Para quen se retirou da dura loita
a nosa man tendida.
Mais  nunca, endexamais, amén, a nosa comprensión.
Comprender e compartir,
e non podemos, pois iso suporía a nosa fin.

Un fillo da dolor daqueles anos duros
non pode sucumbir.
Cos dentes apertados, se fai falla,
pero seguir, seguir, seguir,
rosmando sempre, sen cesar:  Eu sigo sendo
o mesmo que antes fun,
sen importar o que digan por dicir.

Se resisto albiscarei a luz, aló ao fondo,
coma feble luceciña dun candil,
pero unha luz que a sentirei moi preto,
coma se fose a conciencia que hai en min.

Só ela será quen de liberarme
desta anguria sen sentido que é vivir.
Esa luz entregáronnola un día,
nos anos duros, si.
É a herdanza por tantos sufrimentos!

Quen a apagou, xa non lle queda nin ren por recibir.
Pero quen a conservou acesa nas penurias
que a vida lle foi pondo aquí e alí,
será quen de aceptar, sen anoxarse,
o bo e o malo que lle tocou vivir.

                            Pedro J. Rovira Magariños

Sobre a exposición de Sucasas

Tuve el placer de poder asistir a la inauguración y presentación de la exposición de Manuel F. Sucasas en A Coruña.

Lejos del lugar común y la obviedad de agradecer la invitación como manda la cortesía, que también, muestro mi complacencia :

- con sentido estrictamente estético por haber podido contemplar cuadros que “falan galego”.

- por haber podido escuchar palabras sentidas y profundas formando opinión sobre la poesía de los cuadros pronunciadas con elegante  maestría por Pedro Rovira.

Gracias, Manuel; gracias, Pedro.

Nada que añadir a lo expresado  por Pedro ni a lo cantado por dos músicos amigos de Manuel.

Sí apuntar un emocionado sentimiento personal como lucense de que un compañero y amigo de Lalín pinte con entrañable perfección una comarca tan querida  ahora como  olvidada durante muchos siglos: O Courel.

Lo que un día escribieron Anxel Fole  (“Terra do Courel, aspra e forte de inxente beleza“) y Uxío Novoneyra (“Courel de tesos cumes que ollan de lonxe, eiquí síntese ben o pouco que é un home“) lo traslada Manuel F. Sucasas a tela  silente  pero muy expresiva en la maravillosa combinación que alcanza con el manejo de luz, colores y horas de contemplación  personal y desde el silencio; de  acebos, cumes, fresnos, rebolos,  alisos y otros.

Lo que Fole y Uxío han jugado con las palabras, Manuel F. Sucasas lo hace de forma vibrante con los colores creando ilusiones de sombras y profundidad.

Auguro y deseo un gran éxito para la obra de Sucasas. Elevo plegarias al  dios Courel para que me siga dando oportunidades de disfrutar del buen decir de Pedro. Confío.  Y si no es así, siempre nos quedará Belesar.

JOSÉ REBOLO

2.9.11

CADROS QUE FALAN GALEGO

O día 2 de setembro inaugurouse no Hotel María Pita da Coruña unha exposición de pintura do noso compañero Manuel Fernández Sucasas e estará aberta ata o 5 de novembr. Se pasades por esta cidade non deixedes de ollala. O pintor encargoume de facer a presentación e isto foi o que se me ocurriu. Pedro.

CADROS QUE FALAN GALEGO

“Un soneto me manda hacer Violante,
que en mi vida me he visto en tal aprieto; …”
Lope de Vega

O Alcoiano sempre foi o equipo con máis moral da liga do fútbol español. Pero o feito de que eu aceptase facer un comentario sobre a obra pictórica de Manuel Fernández Sucasas, dados os meus escasos coñecementos na materia, vai supor para ese equipo un grave risco de quedarse sen tan loado galardón.
Pero Manolo, para min, antes que un admirado pintor é un bo amigo, unha persoa de ben. Alguén que na arte que máis destaca é na arte de facerse querer por todos aqueles que temos a sorte de contar coa súa amizade.
Foi por iso que non fun quen de negarme á súa solicitude. Pero debo confesar que despois de dar o SI, sentinme tan abafado como adoita sucederlle a quen o fai diante do cura cando casa.
E como o prometido é débeda, aquí tedes este humilde, pero sinxelo e sentido comentario dos cadros que tiven a sorte de poder contemplar, pois a miña arriscada dispoñibilidade xa tivo o seu premio ao poder acceder a todos eles.
Como en anteriores presentacións da súa obra xa se facía un detallado curriculo da súa prolongada andaina no mundo da arte , non vou repetir as súas virtudes pictóricas, pois neste caso, cúmprese á perfección aquilo de que máis vale unha imaxe que mil palabras, máxime se esas mil palabras (de boa vos librastes!) ían ser dun lego na materia coma min.
Debo recoñecer que o feito de poder ollar os cadros con calma, só ante eles, sen comentaristas “profesionais”,  que case sempre che queren facer ver o que eles din ver, pero que ti non ves por ningures, é o que me permite  expresar libremente o que eses cadros me dixeron a min, nese intre, seguro de que a vós, que tendes a oportunidade de poder contemplalos agora, tamén vos van dicir algo novo. No meu caso, cada un deles infundiume unha sensación distinta, pero ante ningún me sentín indiferente.
Seguindo a orde cronolóxica que o autor me indicou, comecei o meu persoal percorrido polas obras da súa primeira época. Por aquelas nas que o pintor mostra aínda a inxenuidade de quen vai descubrindo un mundo que ata entón permanecía encuberto para el, pero que xa latexaba nos seres cotiáns que o arrodeaban. Desta época, que se eu fose un verdadeiro crítico, catalogaría cun adxectivo rimbombante, pero que como non o son, chamareille simplemente época dun realismo puro e duro,  son dúas as obras das que confeso terme namorado: O cadro das mans e mais o cadro da fiestra:
- No primeiro deles, conmovinme ante unhas mans que reflicten nas súas mil e unha enrugas o traballo de toda unha vida, pero que sen embargo transmiten unha inmensa sensación de paz e de tenrura.
- No segundo, a fiestra, a pesares de estar pechada, deixa ver tras ela o remol de tantas vidas xa esquecidas que alí moraron. A min, prométovolo, ao mirar entre as rañuras das súas avelladas táboas, pareceume ver a muller daquelas maxestosas mans.     

Como poderedes comprobar, en moitas outras obras do noso artista predominan os cadros nos que a paisaxe galega queda reflictida na súa infinidade de matices.
Son cadros que amosan unha pincelada fresca e vibrante. A luz neles trócase nun ouropel de cores, cada un dos cales  –o azul, o amarelo, o laranxa, o violeta, …- parece querer sobresaír sobre os demais, pero vese como a man do artista controla estes fratricidas ímpetos cromáticos e impón unha prodixiosa harmonía que envolve ao espectador que os contempla. Neste aspecto, o que máis me impresionou en todos eles foi a empatía do seu creador co máis recóndito desa nosa paisaxe.
Chegar a plasmar materialmente toda a variadade de cores que o viandante pode contemplar se se deixa perder, por exemplo, polas marabillosas terras do noso Courel, só está ao alcance de pintores avezados. Pero conseguir transformar esas cores en esencia vital que fai remover no interior de quen olla o cadro un aquel indefinido, pero moi fondo, que vai máis aló do simple cromatismo empregado, iso é privilexio intransferible que só posúe quen anímicamente forma parte desa mesma paisaxe.
A captación do hálito que desprenden os nosos prados, os nosos montes, o noso ceo e a técnica de atrapar esa misteriosa auréola nos sulcos que traza o pincel no cadro, son prerrogativas que están vedadas  a todo aquel que non teña mamado dende a súa nenez o zume enxebre da nosa patria.
Só pintores coa sensibilidade e dominio da técnica que posúe Manuel Fernández Sucasas fannos sentir ante a súa obra un non sei que íntimo e profundo que nos leva a revivir experiencias que xa aniñaban no noso subconsciente.
Estou seguro de que esta exposición non vos vai defraudar. Nela non só atoparedes as obras ás que, posiblemente con máis boa vontade que acerto, fixen referencia, senón outras moitas que presentan aspectos moi innovadores dentro das tendencias máis actuais da pintura contemporánea.
Manuel é un pintor que, dende a súa esencia galega, sabe darlle á súa obra unha dimensión cosmopolita que a fan merecedora de ocupar por méritos propios un lugar destacado nas galerías de máis renome non só de Galicia, senón tamén de fóra da nosa Comunidade.
Por desgraza, o grao de recoñecemento dispensado aos nosos artistas polas distintas institucións non adoita correspoderse co que cadaquén vale, senón que depende máis de que conte ou non cun bo padriño que saiba e queira exercer a súa influencia sobre as canles mediáticas. O meu desexo sería que, polo menos no terreo da arte, non funcionase o enchufismo, pero sei que o meu desexo non pasa de ser unha pura utopía, pois nesta nosa Galicia segue a rexer o principio de quen ten padriño se bautiza e quen non, queda de “expósito”.
Para rematar, como se di nalgúns espots publicitarios, se non quedastes satisfeitos, devolverásevos o tempo que  teñades perdido escoitándome. Grazas, ante todo, por terme aturado ata o final. Moitas grazas.


Pedro J. Rovira Magariños

¿AGULLA OU FIO?

Al hilo, nunca mejor dicho, de la reflexión de nuestro querido Pedro sobre las acuciantes interrogaciones en las cuáles se devana nuestra más o menos pasada o próxima jubilación, me gustaría retorcer un poco más su bien traída metáfora sobre agujas e hilos de la sublime costura divina.

Y, al protagonismo de la aguja, añado yo la no menos importante función del hilo en esa concatenación de puntadas. ¿No os parece que Dios es, más bien, la aguja y nosotros el hilo? La transmisión, de valores o conocimientos, de la que habla Rovira, está más en el hilo, que de lejos viene y se proyecta en futuras suturas; ese consútil legado es posible gracias a nuestra modesta aportación. Por su parte, es tarea divina, sin duda alguna, conducir la aguja con sabia mano para que el modesto hilo encadene sin solución de continuidad una narración coherente de nuestras vidas, en relación con lo pretérito y en provisión de lo por venir.

Cómo me gustaría, querido Pedro, que siguiéramos este incruento debate, tú y yo y cuántos de nuestros cofrades lo deseen. Ojalá sean muchos. Tema, haberlo haylo.

Fraternal abrazo a todos.

Vicente Carballido

Somos útiles …!

Ao verlle as orellas ao momento de xubilarse, éntralle a un un desacougo vital: E agora que fago? Para que sirvo?
Dándolle voltas a esta abafante idea, veume á mente esta metáfora:
“Os maiores somos as agullas vellas coas que Deus carcose unha xeración con outra”.
O feito de saber que eu e mais os meus achaques ían desenvolver unha misión tan transcendente como é a de servir de cadea de transmisión de coñecementos e valores, acougou o meu espírito … e seguín durmindo tan ricamente.

Pedro J. Rovira Magariños

Jáuregui tenía razón

Enric Juliana

El día 22 de noviembre del 2004, Ramón Jáuregui Atondo le dijo a José Luis Rodríguez Zapatero que se equivocaba; que se equivocaba peligrosamente con la Iglesia católica. Se lo dijo públicamente en las páginas de La Vanguardia y el mensaje no sentó nada bien a su destinatario. Los teléfonos sonaron de inmediato en el despacho del diputado guipuzcoano para advertirle que la disciplina de partido seguía vigente en la era de la política posmoderna y que poca broma con ZP. Noviembre del 2004. El hombre de León estaba en la cresta de la ola.

Jáuregui aconsejaba al nuevo presidente que siguiese una política prudente con la Iglesia y que no se dejase tentar por el espectáculo mediático de un choque frontal con el clero. “En el PSOE –decía– subsiste un cierto sustrato anticlerical. Un cierto fundamentalismo antirreligioso podría anidar en nuestras filas si nos dejásemos llevar por el anticlericalismo y si no supiésemos ver que las religiones constituyen un hecho público”. El diputado vasco recordaba que el 80% de los electores del PSOE se declara creyente y sugería una línea de trabajo pragmática, cuyo primer punto sería negociar con la Iglesia el estatus de la asignatura de Religión, estableciendo algunos tramos evaluables, de manera que se asegurase la transmisión escolar de la cultura cristiana, fundamento de la cultura general del país. Proponía ir a un modelo definitivo de financiación de la Iglesia y aconsejaba actuar con tiento sobre el aborto y la eutanasia.

En lo sustantivo, Jáuregui Atondo proponía un compromiso histórico entre el socialismo español y la Iglesia de Roma, que reforzase a los sectores católicos centristas y debilitase a los ultraconservadores. Como el lector adivinará era un planteamiento estratégico que iba bastante más allá de la cuestión religiosa. El vicepresidente del Gobierno vasco en tiempos de la coalición PNV-PSOE en Vitoria (1996-98) le estaba diciendo a Zapatero que gobernase mirando al centro y que no se dejase arrastrar más de la cuenta por los dos lobbys emergentes de la denominada nueva izquierda: el feminista y el gay. Con malos modos le dijeron que se callase.

Recuerdo bien aquella entrevista porque fue una de las primeras que realicé como corresponsal en Madrid. Jáuregui es un tipo sólido. En la película Matrix se habría tomado la pastilla azul: la que conduce a la realidad real. No habla de frames, ni es un obseso de las encuestas. Hijo de una familia de diez hermanos, comenzó a trabajar de aprendiz a los 14 años en una fundición de Pasajes. Estudiando de noche consiguió titularse como ingeniero técnico y licenciado en Derecho. Zapatero y sus amigos, por el contrario, decidieron tomarse la pastilla roja de Matrix: la que conduce a una realidad paralela en la que las dos Españas hacen ver que se pelean como en los años treinta mientras la burbuja inmobiliaria garantiza crecimientos estadísticos de la economía por encima del 3% anual. Los de la pastilla roja, comenzando por el propio presidente, apenas tienen otra experiencia laboral que la política de partido. La mayoría de ellos pasaron directamente de la universidad al Parlamento con breves lapsos en alguna ayudantía de facultad.

Y es interesante observar cómo Zapatero intenta ahora distanciarse de aquel viaje astral. Ha nombrado albacea a su amigo Pedro J. Ramírez, con tres jugosas confidencias: no veía muy claro el título de matrimonio gay, pero el nombre se lo impuso Pedro Zerolo, fogoso líder de la nueva izquierda madrileña; la promesa sobre el Estatut de Catalunya se la coló en un discurso su asesor Miguel Barroso –para contentar al PSC– y no tuvo tiempo de reflexionarlo; y la legalización de Bildu es cosa de los magistrados felipistas del Tribunal Constitucional. Él, en el fondo, no es responsable de nada. Impresionante.

El destino, que siempre es muy irónico, ha querido que Ramón Jáuregui Atondo sea ministro de la Presidencia y encargado de las relaciones con la Iglesia en el momento de la visita triunfal del Papa a Madrid.

Créanlo o no . . .

Los 'calaos'

Siglos de historia y de buen vino

Numeroso público participó ayer en el 'Día de los Calaos' en Rodezno

C. GUARDAMINO 

La localidad de Rodezno volvió a celebrar ayer el 'Día de los Calaos' con una jornada de puertas abiertas de las bodegas y calaos centenarios que el municipio alberga en el cerro de La Encina. A pesar de que el calor no dio tregua a los miles de visitantes que se acercaron desde distintos puntos de La Rioja y de otras comunidades, la octava edición de esta singular iniciativa mejoró su capacidad de convocatoria consolidándose como una de las citas enoturísticas de referencia en la región.

Los miembros de la Asociación de Amigos de Rodezno, organizadora de este evento que implica a gran parte de los vecinos de la localidad, aseguraban ayer que «el vaivén de gente empezó sobre las diez -una hora antes de la lectura del pregón y de la apertura oficial de los calaos- para incrementarse durante el transcurso de la mañana». Además, los responsables de la asociación calificaron como «un éxito» la venta de copas para degustar los caldos ofrecidos en las bodegas.

El calor remitía, no obstante, con la entrada en alguna de las cuevas del entramado de túneles y galerías que encierra en su interior el cerro de La Encina. Excavados en roca madre, los calaos mantienen una temperatura constante de entre 13 y 15 grados y un elevado porcentaje de humedad, condiciones idóneas para desarrollar la crianza y permitir la conservación del vino. Su antigüedad data, en algunos casos, del siglo XVII.

Completo programa

Junto a la visita de estas tradicionales bodegas, la asociación organizadora preparó un completo programa de actividades con diferentes catas comentadas a cargo del enólogo Manuel Ruiz Hernández, exhibiciones de oficios artesanos, un pisado tradicional de la uva, talleres de enoterapia, juegos tradicionales sobre el vino, la exposición de los trabajos realizados por las asociaciones locales, proyecciones y otros actos que marcaron una jornada dedicada a la histórica vinculación del municipio con el mundo vitivinícola. «Llevamos meses preparando este día, de tal forma que todo se desarrolle correctamente», comentaron en uno de los puestos instalados por la Asociación de Amigos de Rodezno.

Una de las novedades de esta edición fueron los paseos en calesa de caballos a través del barrio de las bodegas, enclave privilegiado desde donde es posible contemplar una panorámica de la localidad riojalteña y sus viñedos. Como broche final a una intensa jornada, el evento culminó con el III concurso de catadores aficionados y una actuación musical a partir de las ocho de la tarde.

Como podeis ver, el Diario La Rioja no encontró un mejor modelo de aficionado a 'los calaos' que vuestro humilde servidor.

TONDELUNA Y LA NOVELA DE DAVID DE JUAN

Me voy a Logroño, ¡caramba!.

A comprar El baile de las lagartijas, de David de Juan Marcos. En la librería de Santos Ochoa la encontraré con toda seguridad y podré además ojear y hojear las novedades del sector.
Esta impresionante novela, que estuvo en mis manos hace cerca de un año y, a causa de imponderables que no vienen a cuento, no pude editar; Débora Albardonedo, paisana y agente literaria, me lo puso a huevo en su día, pero no pudo ser...
También  me guía, como no puede ser de otro modo, una curiosidad gastronómica, un vástago de la saga del Echaurren de Ezcaray, Francis Paniego, ofrece una propuesta de taberna del futuro, según Pepe Barrena en El Mundo. Responde al apelativo de TONDELUNA. Lo veremos, lo cataremos y lo comentaremos aquí.

Nerua, una sorpresa en el Guggenheim

Hacía un día nublado, ayer, en Bilbao. Fresco, que no frío. Una luz muy apropiada para iluminar las acorazadas paredes del Guggenheim. La exposición de pintura abstracta entre los años 49 y 69, de un interés relativo. Pocos turistas, mayormente franceses o nacionales. Bilbao, tranquilo, a cinco días de su Semana Grande, la Aste Nagusia del 2011. , muy probablemente volvamos para la fiesta, en concreto para la corrida del jueves, en la que lidiarán Enrique Ponce, El Juli y Miguel Ángel Perera, frente a los toros de Jandilla.

Pero había motivo para esta visita previa. Teníamos una posiblidad soñada: conocer la nueva cocina bilbaína de Joseán Martínez Arija, NERUA, dentro del propio recinto del Museo Guggenheim.

Nos lo habían recomendado en Barcelona, además de ponderarlo mucho Andoni Aduriz, la semana pasada en Mugaritz, quién cree que tiene ya un nivel de doble estrella Michelín, aunque por ser reciente su inauguración, deberá esperar por los inspectores de la guía gala.

Para nosotros constituyó una experiencia sensorial de muy alto nivel. Repetible, por supuesto.

En el recuerdo:

Tomates en salsa, hierbas aromáticas y fondo de alcaparras, 

Cebolla blanca "dulce", fondo de bacalao y pimiento verde, Langostinos, curry, pan de hogaza y caldo marino, 

Bonito a la brasa, jugo de cebolla roja y aceite de pimiento de Anglet, 

Pierna de cordero, yema de arroz en puré, 

Chocolate puro de Venezuela, arena picante de mazapán

Regamos todo con un Señorío de Cuzcurrita, reserva de 2005, excelso. 


¡No se lo pierdan!

Ezcaray, algo más que Echaurren

Hemos paseado la población, bajo un sol mañanero más que soportable. Ezcaray es una de las villas riojanas más deseadas por los visitantes que man la naturaleza y el aire puro de la montaña. No en vano su eslogan reza: "primer municipio turídtico de La Rioja".

A pocos kilómetros se encuentra la estación de esquí de Valdezcaray que atrae una gran cantidad de aficionados a los deportes relacionados con la nieve durante el largo invierno. La caza y, en especial, la pesca en el río Oja también convocan abundante concurrencia. Una industria de tamaño medio produce muebles, tejidos, alimentos típicos de la zona.

La gastronomía cuenta en Ezcaray con diversas propuestas. Por antonomasia, la casa Echaurren, en la que tantas veces hemos disfrutado hasta el paroxismo, es su 'catedral' del buen comer. En otro orden, no por ello menos interesante, se halla la casa Masip, donde precisamente hoy nos hemos deleitado con algunas variedades de la cocina riojana: patorrillo (pies de cordero), pochas, pimientos rellenos de carne, carrilleras al horno, morcilla con piquillos, etc. Todo ello adecuadamente regado con un Viña Pomal reserva del 2005, una de las excelentes añadas recientes. Espectacular el servicio y su amabilidad; el jardín cuidado y limpio, lleno de flores de vivos colores, con su emparrado bien tupido bajo el cual se encuentran unas amplias mesas con sillones comodísimos para los comensales sin prisa. 

Una experiencia inolvidable: Mugaritz

Desde el cariñoso rcibimiento de Andoni Aduriz, haciendo de cicerone para que conociésemos su casa, pasando por el entorno con todos los colores del verde que cantó Raimon, y el disfrute de un ambiente y una decoración cálida y sobria cuyo único objetivo es resaltar los sabrosos 'bocados', que no platos, al decir de Andoni.
Una conversación, distendida y pausada, en la cocina del restaurante, con un fondo de una veintena de operarios enfrascados en sus diversas y delicadas tareas, en la cual el tercer cocinero del mundo nos explica algunos de los principios de su arte: pausa, naturaleza, disfrute. Cocina de mercado, de huerto, de los productos próximos, con poca elaboración, con combinaciones suaves, sin exotismos gratuitos. Atención personalizada, tempo en el servicio, mesura en las dosis, excitación sensorial y satisfacción del hambre, respeto al comensal, nada de estridencias...

Mugaritz es un templo de la gastronomía, reconocido mundialmente. Cincuenta comensales como máximo, somos atendidos por una cuarentena de cocineros, camareros, emplatadores, sommeliers, etc.
Diecisiete 'bocados' desfilan ante nuestros ojos que casi no dan crédito, diecisiete retos para nuestra pituitaria y nuestras papilas gustativas, diecisiete propuestas creativas que no nos dan tregua.

Un vino blanco, Godello, seco y potente para empezar, continuado con un Sierra Cantabria, de San Vicente de la Sonsierra, para los platillos más consistentes. 

Una 'experiencia' vital, algo más que 'llenar el papo'. Creedme, hay que ir a Mugaritz en cuanto sea posible. Nunca os arrepentireis de esta excepcional experiencia.

Gracias, Andoni. Prometemos volver.

66 primaveras

Hoy celebro mi aniversario. Con amigos y familia, estaremos en el Chuchi, en Fuenmayor. La ocasión lo merece y el marco es de lo más adecuado. El tiempo, aquí, es benigno, con un cielo abierto, una temperatura de 25 grados y una brisa sureña que permite pasear sin agobios.

Los años se amontonan sin añadir gran contenido a las vidas recorridas. Tal vez los recuerdos se mezclan de forma anacrónica, una curiosa batidora en la que la niñez y la madurez se funden perfectamente como la leche y el café del desayuno. Lo reciente no se patentiza mejor que lo lejano. Una cosa permanece, la soledad incomunicable del sujeto. Aquello que nunca se separa. Al decir de Evtouchenko,

Cada uno tiene un mundo secreto, muy suyo,

donde se encuentra su mejor instante,

donde se esconde la hora más terrible.

Pero nosotros no sabemos nada de ello.

¿Y si el viaje a Ítaca no fuese más que una broma? Kavafis, de forma brillante, y luego Machado, nos hacen leer la vida sin principio ni fin. Lo único importante es el breve intermedio del camino, el destino (cualquiera de las Ítacas perseguidas) no tiene importancia, quizá porque nunca se alcanza realmente.

Que siempre Ítaca esté en tu pensamiento.
Llegar ahí es tu destino.

Pero nunca apresures el viaje.
Es preferible que dure años,
que seas viejo cuando alcances la isla,
rico con todo lo que habrás ganado en el camino,
sin esperar que sea Ítaca la que te haga rico.

Todo eso estaría muy bien si, al menos, el camino fuese rectilíneo, progresivo, sin retrocesos ni atajos a desandar; pero realmente es difícil digerir la lógica de una andadura tan cegata, dispersa y falta de método. Sin objeto formal, con grandes dosis de caprichosa discrecionalidad, la vida (el camino, el viaje, el recorrido) se lee, a estas alturas, como un zizagueante titubeo sin razón ni motivo. Como decía mi amigo Pepe Rubianes, "... hemos llegado sí, pero ¿puede alguien decirme adónde?".

Y, a pesar de todo, cada día tiene su afán. El de hoy, compartir con los seres queridos cualquier cosa menos esta dura sensación de soledad.

HISTORIA IMCOMPLETA DUN TAL FEDRIÑO

Fedriño chegou á miña aldea con tres anos. Só falaba castelán (como podedes supoñer, o dato referido á súa idade xa aparece traducida ao galego).
    Era de familia ben, pero o feito de trasladarse a un pobo tan pequeno estranaba bastante aos malpensados veciños da vila.
    Dende pequeno mostrou un aquel especial que o facía ser respectado, pero ao mesmo tempo rexeitado polos outros nenos vilegos de toda a vida.
    Como ocorre con todo becho vivente, Fedriño medrou. Pero non medrou como os da súa especie adoitan medrar. O seu corpo negásabe a obrigar á súa pobre nai a mercarlle pantalóns e camisas das que agora se coñecen coma XL. Non podía permitirse ese luxo. Bastante tiña a pobre con conseguir a ración mínima alimentaria para sacar adiante aquelas cinco bocas inconscientemente insaciables.
    Pero esa falta de talle quedaba máis que compensada coa súa medra no aspecto intelectual. No dominio da lingua, por exemplo, era o mellor da escola, e ata o mestre, cando falaba Fedriño,  poñia un interese especial en escoitalo.       
Pero tiña unha eiva que afeaba a súa perfecta dicción: Pronunciaba sempre o pe como efe. Para el, a pel era a fel, o pelo o felo, o pai o fai, …
Pero o grave do asunto non estaba só na súa mala pronuncia, senón que este mesmo troco producíase ao procesar mentalmente este maldito fonema. Para el, oír dicir dalguén que tiña “poder”, que “podía”, que sempre “podería”, era algo que o abafaba e o enchía de envexa.
Cando tiña que confesar, dáballe vergoña non ter nada que dicirlle ao cura, polo que antes de ir á igrexa buscaba algunha vítima para ser merecedor dunha absolución como é debido. Ocasión que lle proporcionaba o cruzarse con algunha das solteironas do pobo que non lle caía moi aló, para berrarlle, a unha distancia prudencial: “Futa, futeira! Ti o que precisas é unha boa firola para a túa ferrecha!
Os seus pais xa non sabían que facer para correxir aquela anomalía. Levárono aos mellores especialistas na materia (os logopedas de hoxe). Pero ninguén atopou a verdadeira causa desta singular dislexia.
Soamente un deles, que era de Monforte e estaba preparando o exame para unha praza de psiquiatría (palabra que Fedriño sería incapaz de pronunciar) que quedara vacante en Lugo, asociou este defecto audio-mental cunha innata desviación freudiana do neno. Comprobou que das cen palabras que lle mandou escribir,  en todas aquelas nas que aparecía un pe e que  o cambio nas mesmas deste fonema por efe facía que adquirisen un significado relacionado co sexo, o interfecto pronunciaba e escribía indefectiblemente efe.
Este dictame deixou moi preocupada á súa nai, pero moi fachendoso ao seu pai, que presumía de terlle transmitido o que ten que ter un home.
        Polo demais, era un neno encantador. Cos homes, coas mulleres casadas –se eran gordas e con fillos- e coas vellas non había outro na vila máis disposto a botarlles unha man no que necesitasen. Coas rapazas, en cambio, a súa atención non era de todo desinteresada. Tamén estaba disposto a botarlles unha man, … , pero a súa educación e innata  timidez  obrigábanlle a disimular, coa consecuente represión de testosterona, o que máis tarde lle ía pasar dura factura. 
    Pasou o tempo tamén naquela vila, a pesar de parecer morta, e Fedriño foi recomendado polo párroco para ingresar no seminario, pois viu nel un futuro bispo.  Esa recomendación fixo del un perfecto  “seminarista”. Despois de sufrir máis dunha despiadad burla, e dado que o ambiente matíñao afastado de termos que o inducisen ao fatal efe, cunha forza de vontade extraordinaria e tras horas e horas, sacadas moitas veces ao sono, de repetir unha e mil veces a serie “pata, peta, pita, pota” (serie que deixaba sempre incompleta por respecto ao lugar no que se atopaba), chegou a vencer aquel defecto de dicción que tantos problemas lle tiña ocasionado. Sentíase tan satisfeito, que repetía unha e outra vez, viñese ou non a conto: “O mellor exemplo para comprender a cacofonía é o que di: PPeppe PPérez ppeluquero corta o ppelo ppor ppoucas ppesetas”.
No aspecto académico todo ía ben. Curso tras curso, os “meritissimus” xa non impresionaban aos seus pais nin irmáns. 
No aspecto persoal, xa tiña superadas as reticencias daqueles que o tachaban de “ o chulería forasteiro”.
 Nos deportes, aínda que sen calidades innatas para ser un bo futbolista, coma outros compañeiros , aos que só lles faltou un Mourinho ou un Guardiola para facer deles figuras deste deporte, a súa entrega fixo que ata parecese bo.  
    Pero con todo iso, algo lle dicía no seu interior que o seu lugar non estaba alí.
Quizais influíra nesa idea a imprudente ubicación que lle foi asignada no Maior. Sabedes onde incidiu o Maligno que lle asignasen  habitación? Xusto fronte ao Intituto Feminino!
    Pero fose o que fose, ao rematar os cursos de filosofía, despidiuse de compañeiros, de mestres e da súa especial “Amiga”, á que sempre sentiu ao seu carón, tanto nos momentos bos coma malos.  “Amiga”  á que tentou visitar de novo, pero que as reformas no seminario impedíronlle atopala no lugar no que falaba con ela do divino e do humano cando compartían  edificio. Menos mal que as comunicacións espirituais non pagan canon e a súa operatividade só depende da vontade dos interlocutores. Polo que anos máis tarde, despois do desfogueo postseminarístico, volveron a entablecer unha canle fluída.
    Os coñementos, un tanto trasnoitados, pero con arraigados alicerces, que recibiu no seminario facilitáronlle unha doada saída no mundo do ensino.
    Como todo bo español da época tivo que facer o servizo militar. E tocoulle a Marina de Gherra (como diría hoxe, despois de trinta anos na Barbanza). Ben é verdade que por sorte, ou por protección divina, non provocou ningún afundamento dos barcos nos que tivo que prestar os seus servizos. As únicas vítimas dese tempo retribuído unicamente coas “racións a prata” foron o seu fígado e a súa  “re-putación”
    Cumprido co seu deber patrio, casou, traballou arreo no ensino, e pouco a pouco, e sen darse conta, fíxose, segundo di o seu carné, un vello. E aquí comezou unha nova etapa para el.
Como puidestes comprobar, a súa historia non sería máis ca unha das  moitas historias anónimas que protagonizaría calquera dos máis ignorados seres humanos, se non fose porque  nos plans da Providencia estivese previsto que ese suxeito insignificante era xa dende non se  sabe cando un futurible e inexplicable candidato  a ser o protagonista dunha historia digna de converterse nun bestseller en calquera de tantos programas-lixo que se emiten nas cadeas de agora e que gozan de tan numerosa e “selecta” audiencia.
    O caso é que a Divina Providencia, que ao ser Divina, é a máis benévola das Institucións coñecidas ao longo da historia da humanidade, tivo que decidir a quen ía premiar nesta era histórica, seguindo o seu costume bíblico.
    Pero nesta ocasión, a toma dunha decisión “veridigna e xusta”, como obrigan as súas estrictas normas, atopouse cun problema que nin os máis avezados asesores da Corte Celestial eran capaces de resolver.
    Se difícil lles fora atopar un mínimo número de homes xustos para salvar Sodoma, maís dificultades entrañaba agora dar cun ser humano que polo menos cumprise coas mínimas normas esixibles nas bases deste lonxevo concurso e que ao mesmo tempo fose quen de poder ser exposto coma exemplo aos demais.
Así que chegou o día –ou como se conte alí o tempo- da votación na que os “animosos” (conditio sine qua non se accede ao cargo) asesores do Presidente Supremo tiñan que designar candidato á nominación, pois o prazo xa fora prolongado varias veces e non era o caso de facerlles a competencia na demora ao Tribunal Supremo dun perdido país chamado España (máis coñecido por aqueles lares como Hispania). 
O escrutinio foi moi laborioso. O posible candidato que non era descreído, era fanático; o que se xactaba de ser ateo adoraba os cartos; o que tiña voto de humildade envexaba o cargo do seu superior; os que tiñan voto de castidade … Bueno, eses xa foron excluídos do escrutinio tras a primeira proba á que foron sometidos. E así pasou o mesmiño ao examinar outros moitos colectivos.
A cousa prolongouse tempo e tempo, ata que un dos membros, que desexaba resolver tan molesto asunto e poder acceder ao seu merecido descanso eterno, propuxo outorgar o premio ao chou.
E así foi como saíu elexido o noso Fedriño, non sen certas reticencias  daqueles membros dese xurado que na súa vida terreal xa tiveran pasado por circunstancias semellantes e que sabían por experiencia que quen fai un cesto fai un cento.
Os outros membros, que pola época virtuosa que lles tocou vivir non tiveran ocasión de ter que rexeitar ningún bo plan, ou aqueles que dende o berce sempre foron virtuosos per se, tamén aceptaron a decisión cun enfático:  “Alea iacta est!”
En descargo desta divina decisión, cabe argumentar que tan experimentado xurado daba por descontado que, despois de tantos anos, a obsesión do afortunado seleccionado por fricalizar o fonema pe, e o máis grave, de levalo á práctica, xa estaría maís que resolto, non pola súa santa virtude, senón por virtude dos achaques prostáticos e similares propios dos sesaxenarios. 
    Así, resolta a selección do candidato, só faltaba determinar a natureza da recompensa.   
Dados os antecedentes do elexido, pensouse en sufragarlle a través dunha doazón espiritualmente inducida nalgunha boa freguesa os gastos dunha residencia, rexida por monxas de idade non inferior aos setenta anos. Pero debido á crise de vocacións, en todas esas benéficas institucións había persoal hispanoamericano en idade de merecer. Polo que esta opción foi unanimemente rexeitada. 
Aínda que coñecedores do risco que iso levaba consigo, decidiron finalmente polo máis fácil, que o premio consistise nunha visita en forma de Primitiva millonaria ao elexido, pois confiaban en que o bo do noso Fedriño ía aproveitar esos cartos para facer o ben entre os seus semellantes, sen distinción de xénero nin idade.
    Pero o que non contaban aqueles subordinados da Providencia –cousa lóxica dada a súa antigüidade no cargo- era con inventos como o da viagra e outros artiluxios que producen, segundo din, un efecto parecido ao do túnel do tempo. Dise que unha morea de millóns converten ata a Ronaldinho no mesmiño Brat Pitt do Titanic.
    Como aínda foi onte cando se produciu a visita da Primitiva a Fedriño, non sei cal vai ser a súa reacción. Pero prometo tervos informados.

NB: Calquera parecido coa realidade, sobre todo respecto á visita da Primitiva millonaria, con quen isto escribe é por desgraza puro recurso literario. A única visita dunha primitiva que recibiu o autor deste conto foi a dunha concelleira de Riveira, que leva cincuenta anos no concello, para comunicarlle que tiña unha multa por aparcar sobre o beirado dunha beirarrúa desta centenaria cidade.

                                Pedro J. Rovira

ÚLTIMO AVANCE TECNOLÓGICO

Gaspar García Laviana, UN HOME BO

DIARIO DE TULA

Unha tarde  de marzo en Madrid. Era e había invernía. Acordamos xuntarnos na librería Central do Museo Reina Sofía. A escusa era participar na presentación dun libro de Nivaria Tejera. Facía a presentación o experto comentarista, histórico editor e prolífico escritor Juan Cruz, gran coñecedor dos egos do mundo literario dos últimos cincuenta anos aínda que os egos estean a andar medio revoltos ou confusos, como case todos nós  nestes últimos tempos.

Nivaria é canaria de orixe, cubana de  adopción e de larga vida na illa, antiga e fiel revolucionaria e agora en situación permanente pero activa e enérxica, “desengaiolada” polo que tiña que ter sido e non foi a revolución cubana.

Evocáronse os cumes literarios da posguerra en España (Nivaria xa escribiu en francés no ano 56 as súas vivencias de nena da guerra) e os seus condicionantes propios do “despois” dunha guerra con vencedores e vencidos. Amosouse, moi ben guiado por certo polo hábil Juan Cruz, un percorrido polo  camiño  literario e persoal da escritora, no que quedou moi patente e clara a súa  acougada máis activa e longa pelexa contra as traizóns xa abondo duradeiras do mito revolucionario.

Xavier, o meu compañeiro de cadeira, empezou a contarme os seus soños e algúns dos seus proxectos máis inmediatos: tenta escribir un libro sobre a teoloxía da liberación. Hei de dicir que ten vinteoito anos e non pasou por ningún seminario: só é un rapaz  inquedo que dende hai anos busca razóns para vivir de xeito intelixente. De súpeto, apareceron encima da mesa os nomes de Boff, Ellacuría, Casaldáliga, Jon Sobrino, o seu amigo Cardenal e un longo etc., e tamén quixo citar de forma moi expresa o nome de Gaspar García Laviana,  misioneiro asturiano do Sagrado Corazón e comandante na guerrilla nicaraguana, falecido no ano 78, que segue a contar con admiradores e seguidores incondicionais no colectivo dos cristiáns comprometidos co devir do home tamén neste mundo.  Choveu. Choveu dende esa data e tamén choveu e segue a chover para todos nós a herdanza desta xente que, dun xeito ou doutro, loitaron por facer un mundo algo mellor.

A día de hoxe, o Xavier mais eu temos o proxecto de pasar un día enteiro na Alpujarra granadina visitando a un moi amigo seu, Christ Stewart, o autor de Entre Limones. Como seguro ben sabedes, Christ era o batería do afamado grupo Génesis, pero cambiou a  música instrumental pola natureza que zoa e soa no casal El Valero da Alpujarra. O silencio do lugar seguro que deixará que escoitemos os ecos dos galegos que estiveron por aquelas terras, nas que deixaron pegadas do seu paso, como acredita a toponimia de varios lugares: Pampileira, Capileira, etc., etc.

TULA, testemuña muda   -xa vos contei que me acompaña nos meus vieiros con algunha xente-  empezou, sen dar fala, a facerme preguntas  e, como nin puiden nin souben dar resposta, limitouse  a dar fe das tonalidades, opinións e soños  baleirados ó calor dunha noite de inverno no Madrid dos mesóns: truáns, poetas, soñadores e homes bos mesturados na procura da vida!

Voltando á dimensión que xerou e motivou este escrito, ás desilusións da octoxenaria NIVARIA, ás loitas na alma e no corpo de GASPAR e dos outros, Tula preguntoume:  “Que nos chega e que nos queda hoxe de todo iso? Onde estamos e para onde imos ou queremos ir!”

Sinto morriña dos estados de vixía precisos para alimentar os imprescindibles soños eternos de cada home…

A noite finou  de xeito feliz, como case sempre na vella Europa, froito dunha mentalidade xudeo-cristiá, nun acolledor  e agarimoso local  chamado Tattaglia confortados, eso si, con dúas revolucionarias copas de cava e as apertas amorosas de dous amigos.

Un saúdo de Tula.

 Posto por José Rebolo Mariño

CRÓNICA A VIDA OU MORTE

    Moitos, moitos, moitísimos nenos e nenass van morrer de fame, non nun futuro máis ou menos inmediato, senón agora, neste intre, mentres eu dou conta destas sardiñas á prancha e dun bo ribeiro.
    E mentres tanto, dende o maís humilde ata o máis poderoso dos seres que nos consideramos humanos, simplemente por ter o privilexio de ser propietarios dun carné de identidade que así parece testificalo, ufanámonos de estar moi por riba dos demais seres vivos que conviven connosco neste planeta chamado Terra,  pois eles non se rexen máis ca polo seu instinto de superviveencia e perpetuación da especie.
    Non pode ser! Temos que actuar, ti e mais eu. Todos os     que sexan capaces de recuperar o dereito a ser mulleres ou homes por dereito propio.
- Señor Rei, vostede non pode seguir vivindo no luxo en que as circunstancias históricas o colocaron. Agora NON!
- Señor Presidente do goberno, vostede non pode, agora NON, dispór dun avión particular para as súas viaxes, habendo trens e autobuses que serían a salvación de milleiros dos seus conxéneres –si, conxéneres- en países  nos que non chega a axuda porque non hai nin unha das estradas que aquí tanto criticamos. Tampouco pode manter no goberno a quen aproveita esa situación simplemente para medrar e medrar. Agora NON!
- Señor Xefe da oposición, vostede non pode, agora NON, ter nas súas filas persoeiros que cobran tres e máis soldos, cada un dos que sacaría da miseria a tantos e tantos desherdados da fortuna. Agora NON!
- Señor Vicario de Cristo na Terra, a Igrexa non pode, agora NON, ter riquezas, de calquera índole, mentras hai seres “humanos” que morren de fame por falta do máis indispensable.
- Señores Presidentes autonómicos, Señores Presidentes de Deputacións; Señores Alcaldes, …, Agora NON!
- Señores banqueiros e grandes empresarios! A vostedes non me atrevo a dicirlles: Agora NON, pois non sei se iso suporía a súa desaparición!
- Señor eu, que me atrevo a escribir isto: Cheguei a pensar algunha vez que o meu soldo mensual de mestre bastaría para dar de comer a todos os habitantes dunha aldea perdida en Etiopía e tantos outros países, habitados por homes, mulleres e nenos, e que aínda me quedaría para unha digna supervivencia?
Non, non o pensei! E se o pensei, ollei para outro lado.
    Así que, … non dixen ren!
E mañá, todos á misa. “Xuntos coma irmáns, membros dunha Igrexa, …!!!

Pedro J. Rovira Magariños

Diario de Tula -3-

A viaxe: lixeirezas inconsistentes.-

Tentei o longo da miña vida facer, de cando en vez, o que me peta e quero e podo. Non o que os reitores da sociedade queren, e case sempre conseguen, que fagamos. No Nadal gústame escoitar, e, de se terciar, cantar as panxoliñas de sempre. Na Semana Santa non viaxo ó Caribe nin vou ás Canarias nin me apunto a un cruceiro. No verán non acudo ás praias nin bebo viño con gaseosa.

 

Mais non sempre consigo facer o que quero: tan é así que hoxe, primeira data de Xullo, estou no automóbil camiño do sol.



Tula amósase inqueda e bulideira e eu sinto carraxe de estar na rúa un día tan sinalado polos riscos do tránsito.



Ás oito da mañá xa estamos en Astorga, vila de cregos, cóengos e bispos (meu amigo Xavier di que por iso non progresou).



Quero manterme esperto para guiar con xeito e acudo ás lembranzas. Aínda que  xa pasei o traxecto da vida de pensar en mesas farturentas e exquisitas, non podo rexeitar sentir de novo o deleite que foi comer o cocido maragato na casa de Maruja en Castrillo de los Polvazares, os xantares dos “catro magníficos” (en realidade no grupo somos cinco, mais ilustrados son só eles catro, e eu síntome ditoso de ser aceptado na súa compaña) na Peseta en Astorga, os cafés mirando ó Maragato, tamén en Astorga, mentres amañamos o mundo… Libando mentalmente as delicias do estómago e da mente, topei co Douro e conteille a Tula que hai moitos anos, ó pasar por Zamora, sempre olía moi ben a pasteis (a fábrica de pastas Reglero estaba no centro da cidade) e os pasteis evocáronme nese intre a Gerardo Diego no seu poema ó Douro:



Río Duero, Río Duero,

Nadie a acompañarte baja;

Nadie se detiene a oír

Tu eterna estrofa de agua.



Cheguei a Salamanca. Que dicir? O sagrado templo da sabedoría, onde estudaron moitos compañeiros e amigos ós que lembrei de xeito agarimoso; lembrei tamén con moita gratitude ó salmantino Juanma Criado, da man de quen coñecin o farinato e outros moi bos manxares, tales como o xamón de Guijuelo. Da súa man tamén, puiden asistir a tertulias taurinas no Gran Hotel; gocei e gozo da amizade de mestres do toureo como Manuel Caballero e outros; das noites de verán na propiedade de Emilio e Pilar de Córdoba, vendo ás agachadiñas os movementos e o lecer dos touros. Juanma pasa o verán en Chiclana, con só unha curta fuxida ás festas de Santander. Alí pasamos anaquiños de tempo imborrables na compaña do bo amigo Ismael e outros. Unha tarde de touros, un lembrado mestre do toureo dedicoulle desde a praza un reverencial saúdo a Juanma, ó que este lle correspondeu cun comentario por lo bajini: ”Sí, home, sí…, se me pagases os touros que me debes!”. O incidente acabou moi ben: Juanma é  home de carteira  avultada e, sobre todo, é home de corazón xeneroso. Cando chegamos a cear en La Bombi, mimados por Boni, xa estaba o toureiro agardándonos. Bebemos, para comezar, unhas cantas botellas de Cresta Rosa (viño do Empordá propio para o verán), ceamos, cantamos por Rafael Farina, e outros mesmo recitamos a Espronceda. A obriga quedou saldada e sen desembolso.



Pasei Hervás e a súa castiñeira (disque é a máis grande de Europa) e volvín ver no maxín ó Notario de León que cando estivo destinado en Hervás coñeceu en persoa á muller que aleitou para que un ministro do cortexo de Alfonso XIII,  cando visitou Las Hurdes, puidese tomar un café con leite e así acougar a úlcera de estómago que estaba a padecer.



Apareceu Cáceres (os extremeños pronuncian Cácere). Non quixen evitar ver de novo e gozar da Casa do Sol e de tantas outras maravillas do casco vello como é o restaurante Atrio de sabedeira acordanza na compaña da miña dona e dos meus fillos.



Mérida. Para min, o descanso do guerreiro! Un fresco, case frío, prato de gazpacho, torta del Casar, migas, presa de ibérico criado e engordado na Serra de Fregenal con viño de Belesar. Recitamos a Luis Chamizo que o escribe en  castúo:



Yo no sé de lerturas

ni m’hace farta

pa cuidar bien del amo

y a la senara.

Yo seré mu mendrugo,

mu calabazo,

y más listo que el Cura

será mi amo:

¡Pero es lo güeno,

que toítos los años

mu entendemos!



Pasaron os pobos, as lembranzas e os quilómetros por este vieiro da prata. O Guadiana mansiño, quedo no encoro de Montijo, dooume o descanso que me cumpría.



Á fin, a qué vén todo isto? A nada: lixeirezas inconsistentes.



Un dos máis fermosos poemas da literatura galega é do lugués Luis Pimentel e nel fai gabanzas diso: “Nada. No hacer nada”



Parabéns para os que, podendo andar e correr polas rúas e as estradas, aquédanse no seu recuncho e gozan diso:



“ …

Nada. No hacer nada.

No llorar por las estrellas.

Estar quietos mirando a la ausencia.

Esperar, esperar con sosiego.

Contemplar el río quieto, fresco.

Nada.  No hacer nada.




Saúdos de Tula.

Pepe Rebolo