HISTORIA IMCOMPLETA DUN TAL FEDRIÑO

Fedriño chegou á miña aldea con tres anos. Só falaba castelán (como podedes supoñer, o dato referido á súa idade xa aparece traducida ao galego).
    Era de familia ben, pero o feito de trasladarse a un pobo tan pequeno estranaba bastante aos malpensados veciños da vila.
    Dende pequeno mostrou un aquel especial que o facía ser respectado, pero ao mesmo tempo rexeitado polos outros nenos vilegos de toda a vida.
    Como ocorre con todo becho vivente, Fedriño medrou. Pero non medrou como os da súa especie adoitan medrar. O seu corpo negásabe a obrigar á súa pobre nai a mercarlle pantalóns e camisas das que agora se coñecen coma XL. Non podía permitirse ese luxo. Bastante tiña a pobre con conseguir a ración mínima alimentaria para sacar adiante aquelas cinco bocas inconscientemente insaciables.
    Pero esa falta de talle quedaba máis que compensada coa súa medra no aspecto intelectual. No dominio da lingua, por exemplo, era o mellor da escola, e ata o mestre, cando falaba Fedriño,  poñia un interese especial en escoitalo.       
Pero tiña unha eiva que afeaba a súa perfecta dicción: Pronunciaba sempre o pe como efe. Para el, a pel era a fel, o pelo o felo, o pai o fai, …
Pero o grave do asunto non estaba só na súa mala pronuncia, senón que este mesmo troco producíase ao procesar mentalmente este maldito fonema. Para el, oír dicir dalguén que tiña “poder”, que “podía”, que sempre “podería”, era algo que o abafaba e o enchía de envexa.
Cando tiña que confesar, dáballe vergoña non ter nada que dicirlle ao cura, polo que antes de ir á igrexa buscaba algunha vítima para ser merecedor dunha absolución como é debido. Ocasión que lle proporcionaba o cruzarse con algunha das solteironas do pobo que non lle caía moi aló, para berrarlle, a unha distancia prudencial: “Futa, futeira! Ti o que precisas é unha boa firola para a túa ferrecha!
Os seus pais xa non sabían que facer para correxir aquela anomalía. Levárono aos mellores especialistas na materia (os logopedas de hoxe). Pero ninguén atopou a verdadeira causa desta singular dislexia.
Soamente un deles, que era de Monforte e estaba preparando o exame para unha praza de psiquiatría (palabra que Fedriño sería incapaz de pronunciar) que quedara vacante en Lugo, asociou este defecto audio-mental cunha innata desviación freudiana do neno. Comprobou que das cen palabras que lle mandou escribir,  en todas aquelas nas que aparecía un pe e que  o cambio nas mesmas deste fonema por efe facía que adquirisen un significado relacionado co sexo, o interfecto pronunciaba e escribía indefectiblemente efe.
Este dictame deixou moi preocupada á súa nai, pero moi fachendoso ao seu pai, que presumía de terlle transmitido o que ten que ter un home.
        Polo demais, era un neno encantador. Cos homes, coas mulleres casadas –se eran gordas e con fillos- e coas vellas non había outro na vila máis disposto a botarlles unha man no que necesitasen. Coas rapazas, en cambio, a súa atención non era de todo desinteresada. Tamén estaba disposto a botarlles unha man, … , pero a súa educación e innata  timidez  obrigábanlle a disimular, coa consecuente represión de testosterona, o que máis tarde lle ía pasar dura factura. 
    Pasou o tempo tamén naquela vila, a pesar de parecer morta, e Fedriño foi recomendado polo párroco para ingresar no seminario, pois viu nel un futuro bispo.  Esa recomendación fixo del un perfecto  “seminarista”. Despois de sufrir máis dunha despiadad burla, e dado que o ambiente matíñao afastado de termos que o inducisen ao fatal efe, cunha forza de vontade extraordinaria e tras horas e horas, sacadas moitas veces ao sono, de repetir unha e mil veces a serie “pata, peta, pita, pota” (serie que deixaba sempre incompleta por respecto ao lugar no que se atopaba), chegou a vencer aquel defecto de dicción que tantos problemas lle tiña ocasionado. Sentíase tan satisfeito, que repetía unha e outra vez, viñese ou non a conto: “O mellor exemplo para comprender a cacofonía é o que di: PPeppe PPérez ppeluquero corta o ppelo ppor ppoucas ppesetas”.
No aspecto académico todo ía ben. Curso tras curso, os “meritissimus” xa non impresionaban aos seus pais nin irmáns. 
No aspecto persoal, xa tiña superadas as reticencias daqueles que o tachaban de “ o chulería forasteiro”.
 Nos deportes, aínda que sen calidades innatas para ser un bo futbolista, coma outros compañeiros , aos que só lles faltou un Mourinho ou un Guardiola para facer deles figuras deste deporte, a súa entrega fixo que ata parecese bo.  
    Pero con todo iso, algo lle dicía no seu interior que o seu lugar non estaba alí.
Quizais influíra nesa idea a imprudente ubicación que lle foi asignada no Maior. Sabedes onde incidiu o Maligno que lle asignasen  habitación? Xusto fronte ao Intituto Feminino!
    Pero fose o que fose, ao rematar os cursos de filosofía, despidiuse de compañeiros, de mestres e da súa especial “Amiga”, á que sempre sentiu ao seu carón, tanto nos momentos bos coma malos.  “Amiga”  á que tentou visitar de novo, pero que as reformas no seminario impedíronlle atopala no lugar no que falaba con ela do divino e do humano cando compartían  edificio. Menos mal que as comunicacións espirituais non pagan canon e a súa operatividade só depende da vontade dos interlocutores. Polo que anos máis tarde, despois do desfogueo postseminarístico, volveron a entablecer unha canle fluída.
    Os coñementos, un tanto trasnoitados, pero con arraigados alicerces, que recibiu no seminario facilitáronlle unha doada saída no mundo do ensino.
    Como todo bo español da época tivo que facer o servizo militar. E tocoulle a Marina de Gherra (como diría hoxe, despois de trinta anos na Barbanza). Ben é verdade que por sorte, ou por protección divina, non provocou ningún afundamento dos barcos nos que tivo que prestar os seus servizos. As únicas vítimas dese tempo retribuído unicamente coas “racións a prata” foron o seu fígado e a súa  “re-putación”
    Cumprido co seu deber patrio, casou, traballou arreo no ensino, e pouco a pouco, e sen darse conta, fíxose, segundo di o seu carné, un vello. E aquí comezou unha nova etapa para el.
Como puidestes comprobar, a súa historia non sería máis ca unha das  moitas historias anónimas que protagonizaría calquera dos máis ignorados seres humanos, se non fose porque  nos plans da Providencia estivese previsto que ese suxeito insignificante era xa dende non se  sabe cando un futurible e inexplicable candidato  a ser o protagonista dunha historia digna de converterse nun bestseller en calquera de tantos programas-lixo que se emiten nas cadeas de agora e que gozan de tan numerosa e “selecta” audiencia.
    O caso é que a Divina Providencia, que ao ser Divina, é a máis benévola das Institucións coñecidas ao longo da historia da humanidade, tivo que decidir a quen ía premiar nesta era histórica, seguindo o seu costume bíblico.
    Pero nesta ocasión, a toma dunha decisión “veridigna e xusta”, como obrigan as súas estrictas normas, atopouse cun problema que nin os máis avezados asesores da Corte Celestial eran capaces de resolver.
    Se difícil lles fora atopar un mínimo número de homes xustos para salvar Sodoma, maís dificultades entrañaba agora dar cun ser humano que polo menos cumprise coas mínimas normas esixibles nas bases deste lonxevo concurso e que ao mesmo tempo fose quen de poder ser exposto coma exemplo aos demais.
Así que chegou o día –ou como se conte alí o tempo- da votación na que os “animosos” (conditio sine qua non se accede ao cargo) asesores do Presidente Supremo tiñan que designar candidato á nominación, pois o prazo xa fora prolongado varias veces e non era o caso de facerlles a competencia na demora ao Tribunal Supremo dun perdido país chamado España (máis coñecido por aqueles lares como Hispania). 
O escrutinio foi moi laborioso. O posible candidato que non era descreído, era fanático; o que se xactaba de ser ateo adoraba os cartos; o que tiña voto de humildade envexaba o cargo do seu superior; os que tiñan voto de castidade … Bueno, eses xa foron excluídos do escrutinio tras a primeira proba á que foron sometidos. E así pasou o mesmiño ao examinar outros moitos colectivos.
A cousa prolongouse tempo e tempo, ata que un dos membros, que desexaba resolver tan molesto asunto e poder acceder ao seu merecido descanso eterno, propuxo outorgar o premio ao chou.
E así foi como saíu elexido o noso Fedriño, non sen certas reticencias  daqueles membros dese xurado que na súa vida terreal xa tiveran pasado por circunstancias semellantes e que sabían por experiencia que quen fai un cesto fai un cento.
Os outros membros, que pola época virtuosa que lles tocou vivir non tiveran ocasión de ter que rexeitar ningún bo plan, ou aqueles que dende o berce sempre foron virtuosos per se, tamén aceptaron a decisión cun enfático:  “Alea iacta est!”
En descargo desta divina decisión, cabe argumentar que tan experimentado xurado daba por descontado que, despois de tantos anos, a obsesión do afortunado seleccionado por fricalizar o fonema pe, e o máis grave, de levalo á práctica, xa estaría maís que resolto, non pola súa santa virtude, senón por virtude dos achaques prostáticos e similares propios dos sesaxenarios. 
    Así, resolta a selección do candidato, só faltaba determinar a natureza da recompensa.   
Dados os antecedentes do elexido, pensouse en sufragarlle a través dunha doazón espiritualmente inducida nalgunha boa freguesa os gastos dunha residencia, rexida por monxas de idade non inferior aos setenta anos. Pero debido á crise de vocacións, en todas esas benéficas institucións había persoal hispanoamericano en idade de merecer. Polo que esta opción foi unanimemente rexeitada. 
Aínda que coñecedores do risco que iso levaba consigo, decidiron finalmente polo máis fácil, que o premio consistise nunha visita en forma de Primitiva millonaria ao elexido, pois confiaban en que o bo do noso Fedriño ía aproveitar esos cartos para facer o ben entre os seus semellantes, sen distinción de xénero nin idade.
    Pero o que non contaban aqueles subordinados da Providencia –cousa lóxica dada a súa antigüidade no cargo- era con inventos como o da viagra e outros artiluxios que producen, segundo din, un efecto parecido ao do túnel do tempo. Dise que unha morea de millóns converten ata a Ronaldinho no mesmiño Brat Pitt do Titanic.
    Como aínda foi onte cando se produciu a visita da Primitiva a Fedriño, non sei cal vai ser a súa reacción. Pero prometo tervos informados.

NB: Calquera parecido coa realidade, sobre todo respecto á visita da Primitiva millonaria, con quen isto escribe é por desgraza puro recurso literario. A única visita dunha primitiva que recibiu o autor deste conto foi a dunha concelleira de Riveira, que leva cincuenta anos no concello, para comunicarlle que tiña unha multa por aparcar sobre o beirado dunha beirarrúa desta centenaria cidade.

                                Pedro J. Rovira

ÚLTIMO AVANCE TECNOLÓGICO

Gaspar García Laviana, UN HOME BO

DIARIO DE TULA

Unha tarde  de marzo en Madrid. Era e había invernía. Acordamos xuntarnos na librería Central do Museo Reina Sofía. A escusa era participar na presentación dun libro de Nivaria Tejera. Facía a presentación o experto comentarista, histórico editor e prolífico escritor Juan Cruz, gran coñecedor dos egos do mundo literario dos últimos cincuenta anos aínda que os egos estean a andar medio revoltos ou confusos, como case todos nós  nestes últimos tempos.

Nivaria é canaria de orixe, cubana de  adopción e de larga vida na illa, antiga e fiel revolucionaria e agora en situación permanente pero activa e enérxica, “desengaiolada” polo que tiña que ter sido e non foi a revolución cubana.

Evocáronse os cumes literarios da posguerra en España (Nivaria xa escribiu en francés no ano 56 as súas vivencias de nena da guerra) e os seus condicionantes propios do “despois” dunha guerra con vencedores e vencidos. Amosouse, moi ben guiado por certo polo hábil Juan Cruz, un percorrido polo  camiño  literario e persoal da escritora, no que quedou moi patente e clara a súa  acougada máis activa e longa pelexa contra as traizóns xa abondo duradeiras do mito revolucionario.

Xavier, o meu compañeiro de cadeira, empezou a contarme os seus soños e algúns dos seus proxectos máis inmediatos: tenta escribir un libro sobre a teoloxía da liberación. Hei de dicir que ten vinteoito anos e non pasou por ningún seminario: só é un rapaz  inquedo que dende hai anos busca razóns para vivir de xeito intelixente. De súpeto, apareceron encima da mesa os nomes de Boff, Ellacuría, Casaldáliga, Jon Sobrino, o seu amigo Cardenal e un longo etc., e tamén quixo citar de forma moi expresa o nome de Gaspar García Laviana,  misioneiro asturiano do Sagrado Corazón e comandante na guerrilla nicaraguana, falecido no ano 78, que segue a contar con admiradores e seguidores incondicionais no colectivo dos cristiáns comprometidos co devir do home tamén neste mundo.  Choveu. Choveu dende esa data e tamén choveu e segue a chover para todos nós a herdanza desta xente que, dun xeito ou doutro, loitaron por facer un mundo algo mellor.

A día de hoxe, o Xavier mais eu temos o proxecto de pasar un día enteiro na Alpujarra granadina visitando a un moi amigo seu, Christ Stewart, o autor de Entre Limones. Como seguro ben sabedes, Christ era o batería do afamado grupo Génesis, pero cambiou a  música instrumental pola natureza que zoa e soa no casal El Valero da Alpujarra. O silencio do lugar seguro que deixará que escoitemos os ecos dos galegos que estiveron por aquelas terras, nas que deixaron pegadas do seu paso, como acredita a toponimia de varios lugares: Pampileira, Capileira, etc., etc.

TULA, testemuña muda   -xa vos contei que me acompaña nos meus vieiros con algunha xente-  empezou, sen dar fala, a facerme preguntas  e, como nin puiden nin souben dar resposta, limitouse  a dar fe das tonalidades, opinións e soños  baleirados ó calor dunha noite de inverno no Madrid dos mesóns: truáns, poetas, soñadores e homes bos mesturados na procura da vida!

Voltando á dimensión que xerou e motivou este escrito, ás desilusións da octoxenaria NIVARIA, ás loitas na alma e no corpo de GASPAR e dos outros, Tula preguntoume:  “Que nos chega e que nos queda hoxe de todo iso? Onde estamos e para onde imos ou queremos ir!”

Sinto morriña dos estados de vixía precisos para alimentar os imprescindibles soños eternos de cada home…

A noite finou  de xeito feliz, como case sempre na vella Europa, froito dunha mentalidade xudeo-cristiá, nun acolledor  e agarimoso local  chamado Tattaglia confortados, eso si, con dúas revolucionarias copas de cava e as apertas amorosas de dous amigos.

Un saúdo de Tula.

 Posto por José Rebolo Mariño

CRÓNICA A VIDA OU MORTE

    Moitos, moitos, moitísimos nenos e nenass van morrer de fame, non nun futuro máis ou menos inmediato, senón agora, neste intre, mentres eu dou conta destas sardiñas á prancha e dun bo ribeiro.
    E mentres tanto, dende o maís humilde ata o máis poderoso dos seres que nos consideramos humanos, simplemente por ter o privilexio de ser propietarios dun carné de identidade que así parece testificalo, ufanámonos de estar moi por riba dos demais seres vivos que conviven connosco neste planeta chamado Terra,  pois eles non se rexen máis ca polo seu instinto de superviveencia e perpetuación da especie.
    Non pode ser! Temos que actuar, ti e mais eu. Todos os     que sexan capaces de recuperar o dereito a ser mulleres ou homes por dereito propio.
- Señor Rei, vostede non pode seguir vivindo no luxo en que as circunstancias históricas o colocaron. Agora NON!
- Señor Presidente do goberno, vostede non pode, agora NON, dispór dun avión particular para as súas viaxes, habendo trens e autobuses que serían a salvación de milleiros dos seus conxéneres –si, conxéneres- en países  nos que non chega a axuda porque non hai nin unha das estradas que aquí tanto criticamos. Tampouco pode manter no goberno a quen aproveita esa situación simplemente para medrar e medrar. Agora NON!
- Señor Xefe da oposición, vostede non pode, agora NON, ter nas súas filas persoeiros que cobran tres e máis soldos, cada un dos que sacaría da miseria a tantos e tantos desherdados da fortuna. Agora NON!
- Señor Vicario de Cristo na Terra, a Igrexa non pode, agora NON, ter riquezas, de calquera índole, mentras hai seres “humanos” que morren de fame por falta do máis indispensable.
- Señores Presidentes autonómicos, Señores Presidentes de Deputacións; Señores Alcaldes, …, Agora NON!
- Señores banqueiros e grandes empresarios! A vostedes non me atrevo a dicirlles: Agora NON, pois non sei se iso suporía a súa desaparición!
- Señor eu, que me atrevo a escribir isto: Cheguei a pensar algunha vez que o meu soldo mensual de mestre bastaría para dar de comer a todos os habitantes dunha aldea perdida en Etiopía e tantos outros países, habitados por homes, mulleres e nenos, e que aínda me quedaría para unha digna supervivencia?
Non, non o pensei! E se o pensei, ollei para outro lado.
    Así que, … non dixen ren!
E mañá, todos á misa. “Xuntos coma irmáns, membros dunha Igrexa, …!!!

Pedro J. Rovira Magariños

Diario de Tula -3-

A viaxe: lixeirezas inconsistentes.-

Tentei o longo da miña vida facer, de cando en vez, o que me peta e quero e podo. Non o que os reitores da sociedade queren, e case sempre conseguen, que fagamos. No Nadal gústame escoitar, e, de se terciar, cantar as panxoliñas de sempre. Na Semana Santa non viaxo ó Caribe nin vou ás Canarias nin me apunto a un cruceiro. No verán non acudo ás praias nin bebo viño con gaseosa.

 

Mais non sempre consigo facer o que quero: tan é así que hoxe, primeira data de Xullo, estou no automóbil camiño do sol.



Tula amósase inqueda e bulideira e eu sinto carraxe de estar na rúa un día tan sinalado polos riscos do tránsito.



Ás oito da mañá xa estamos en Astorga, vila de cregos, cóengos e bispos (meu amigo Xavier di que por iso non progresou).



Quero manterme esperto para guiar con xeito e acudo ás lembranzas. Aínda que  xa pasei o traxecto da vida de pensar en mesas farturentas e exquisitas, non podo rexeitar sentir de novo o deleite que foi comer o cocido maragato na casa de Maruja en Castrillo de los Polvazares, os xantares dos “catro magníficos” (en realidade no grupo somos cinco, mais ilustrados son só eles catro, e eu síntome ditoso de ser aceptado na súa compaña) na Peseta en Astorga, os cafés mirando ó Maragato, tamén en Astorga, mentres amañamos o mundo… Libando mentalmente as delicias do estómago e da mente, topei co Douro e conteille a Tula que hai moitos anos, ó pasar por Zamora, sempre olía moi ben a pasteis (a fábrica de pastas Reglero estaba no centro da cidade) e os pasteis evocáronme nese intre a Gerardo Diego no seu poema ó Douro:



Río Duero, Río Duero,

Nadie a acompañarte baja;

Nadie se detiene a oír

Tu eterna estrofa de agua.



Cheguei a Salamanca. Que dicir? O sagrado templo da sabedoría, onde estudaron moitos compañeiros e amigos ós que lembrei de xeito agarimoso; lembrei tamén con moita gratitude ó salmantino Juanma Criado, da man de quen coñecin o farinato e outros moi bos manxares, tales como o xamón de Guijuelo. Da súa man tamén, puiden asistir a tertulias taurinas no Gran Hotel; gocei e gozo da amizade de mestres do toureo como Manuel Caballero e outros; das noites de verán na propiedade de Emilio e Pilar de Córdoba, vendo ás agachadiñas os movementos e o lecer dos touros. Juanma pasa o verán en Chiclana, con só unha curta fuxida ás festas de Santander. Alí pasamos anaquiños de tempo imborrables na compaña do bo amigo Ismael e outros. Unha tarde de touros, un lembrado mestre do toureo dedicoulle desde a praza un reverencial saúdo a Juanma, ó que este lle correspondeu cun comentario por lo bajini: ”Sí, home, sí…, se me pagases os touros que me debes!”. O incidente acabou moi ben: Juanma é  home de carteira  avultada e, sobre todo, é home de corazón xeneroso. Cando chegamos a cear en La Bombi, mimados por Boni, xa estaba o toureiro agardándonos. Bebemos, para comezar, unhas cantas botellas de Cresta Rosa (viño do Empordá propio para o verán), ceamos, cantamos por Rafael Farina, e outros mesmo recitamos a Espronceda. A obriga quedou saldada e sen desembolso.



Pasei Hervás e a súa castiñeira (disque é a máis grande de Europa) e volvín ver no maxín ó Notario de León que cando estivo destinado en Hervás coñeceu en persoa á muller que aleitou para que un ministro do cortexo de Alfonso XIII,  cando visitou Las Hurdes, puidese tomar un café con leite e así acougar a úlcera de estómago que estaba a padecer.



Apareceu Cáceres (os extremeños pronuncian Cácere). Non quixen evitar ver de novo e gozar da Casa do Sol e de tantas outras maravillas do casco vello como é o restaurante Atrio de sabedeira acordanza na compaña da miña dona e dos meus fillos.



Mérida. Para min, o descanso do guerreiro! Un fresco, case frío, prato de gazpacho, torta del Casar, migas, presa de ibérico criado e engordado na Serra de Fregenal con viño de Belesar. Recitamos a Luis Chamizo que o escribe en  castúo:



Yo no sé de lerturas

ni m’hace farta

pa cuidar bien del amo

y a la senara.

Yo seré mu mendrugo,

mu calabazo,

y más listo que el Cura

será mi amo:

¡Pero es lo güeno,

que toítos los años

mu entendemos!



Pasaron os pobos, as lembranzas e os quilómetros por este vieiro da prata. O Guadiana mansiño, quedo no encoro de Montijo, dooume o descanso que me cumpría.



Á fin, a qué vén todo isto? A nada: lixeirezas inconsistentes.



Un dos máis fermosos poemas da literatura galega é do lugués Luis Pimentel e nel fai gabanzas diso: “Nada. No hacer nada”



Parabéns para os que, podendo andar e correr polas rúas e as estradas, aquédanse no seu recuncho e gozan diso:



“ …

Nada. No hacer nada.

No llorar por las estrellas.

Estar quietos mirando a la ausencia.

Esperar, esperar con sosiego.

Contemplar el río quieto, fresco.

Nada.  No hacer nada.




Saúdos de Tula.

Pepe Rebolo

Salarios y productividad

Copio a continuación un artículo de Juan Manuel de Prada porque creo que se trata de algo escrito desde la sensatez. Al fin, así, sin pudor, de frente, alguien se atreve a contar y cantar lo que los papas sociales escribieron en momentos cruciales y en cambios de ciclo de la sociedad y que, modestamente, pienso que sigue siendo actual y válido como referencia de ética social.

José Rebolo

Ligar salarios y productividad es radicalmente anticristiano. Para León XIII, esto suponía un «gran crimen»

JUAN MANUEL DE PRADA

Desde que en España se declarase la crisis económica, empezó a proclamarse, a modo de mantra o ensalmo, que había que «flexibilizar el mercado laboral», que la contratación «exigía reformas estructurales», que la competitividad laboral exigía «quitar rigideces». Poco a poco fuimos descubriendo que «flexibilizar el mercado laboral» significaba abaratar el despido, que las «reformas estructurales» consistían en recortar salarios, que «quitar rigideces» se resumía en vulnerar las garantías de los trabajadores. Se abarató el despido, se recortaron los salarios y se vulneraron las garantías de los trabajadores, como si tal cosa; y cuando ya parecía que los mantras o ensalmos habían cumplido su tarea de reducir al trabajador a un guiñapo, los artífices del desmán lanzaron otra consigna, para reducir el guiñapo a fosfatina: «Hay que ligar salarios y productividad». Creo que fue la teutona Merkel quien la puso de moda; pero de inmediato la empezaron a corear los plutócratas, los periodistas de pesebre, los politiquillos de diestra y siniestra: así hasta que la consigna se convirtió en una suerte de dogma económico inatacable.

Varios lectores me preguntan si, conforme a la doctrina de la Iglesia, es lícito ligar salarios y productividad. Como nos recordaba León XIII en su encíclica Rerum Novarum, es una injusticia crasa que atenta contra la dignidad de los trabajadores, por abusar de ellos «como de cosas de lucro y no estimarlas en más que cuanto sus nervios y músculos puedan dar de sí». Y como Pío XI, cuarenta años más tarde, establecía explícitamente: «Se equivocan de medio a medio quienes no vacilan en divulgar el principio según el cual el valor del trabajo y su remuneración debe fijarse en lo que se tase el valor del fruto por él producido» (Quadragesimo Anno, 68). Para que el trabajo pueda ser valorado justamente y remunerado equitativamente, es preciso, afirmaba Pío XI, que el salario «alcance a cubrir el sustento del obrero y el de su familia, ajustándose a las cargas familiares, de modo que, aumentando éstas, aumente también aquél». También es preciso, por supuesto, tener en consideración «las condiciones de la empresa y del empresario, pues sería injusto exigir unos salarios tan elevados que la empresa no los podría soportar, sin la ruina propia y la consiguiente de todos los obreros»; y aquí Pío XI añadía una observación actualísima, que incumbe a los gobiernos y a los mercados: «Y cuando los ingresos no son lo suficientemente elevados para poder atender a la equitativa remuneración de los obreros, porque las empresas se ven gravadas por cargas injustas o forzadas a vender los productos del trabajo a un precio no remunerador, quienes de tal modo las agobian son reos de un grave delito, ya que privan de su justo salario a los obreros, que, obligados por la necesidad, se ven compelidos a aceptar otro menor que el justo». Y es preciso, concluía Pío XI, que la cuantía del salario se acomode al «bien común», de tal modo que exista «una justa proporción entre los salarios y los precios a los que se venden los diversos productos agrícolas, industriales, etcétera. Si tales proporciones se guardan de una manera conveniente, los diversos ramos de la producción se complementarán y ensamblarán, aportándose, a manera de miembros, ayuda y perfección mutua».

Esta es la doctrina de la Iglesia sobre el salario justo y debido. Ligar salarios y productividad es, pues, radicalmente anticristiano. «Y defraudar a alguien en el salario debido —nos recuerda León XIII— es un gran crimen y un fraude que clama al cielo».

Robo del siglo: desaparece el Códice Calixtino de la Catedral de Santiago

En el año 2004 tuvo lugar en el Instituto Padre Sarmiento la presentación de una edición de lujo del Códice Calixtino FOTO: Mon Escuredo

Puede ser el robo del siglo. Uno de los libros más importantes del mundo acaba de desaparecer del Archivo de la Catedral. El Códice Calixtino, un documento histórico de incalculable valor, ha sido robado en la basílica compostelana. La Policía de toda España está ya advertida y busca desesperadamente al autor o autores de este robo de alcance internacional.

Su falta se descubrió el martes a las ocho y media de la tarde. En ese momento, responsables del Archivo de la Catedral informaron al deán, José María Díaz, de que el Códice Calixtino no estaba en su sitio habitual. En ese primer momento de desconcierto todos se pusieron inmediatamente a rebuscar en el resto de instancias, para ver si estaba en otro lugar. En torno a las 22.00 horas, cuando quedó confirmado que el valiosísimo texto no aparecía en ningún lugar, avisaron a la Policía, que inmediatamente se personó en la Catedral.

Los agentes de la Sección Científica estuvieron tomando todo tipo de muestras y datos en el lugar del robo, buscando huellas, revisando los discos duros de las grabaciones de las cámaras de seguridad y registrando todo el lugar hasta las doce de la noche. Se miraron detenidamente las entradas y salidas de personas, con dichas cámaras, y ayer por la mañana nuevamente los especialistas de la Policía Nacional regresaron a la Catedral y pasaron varias horas analizando mil y un datos sobre el terreno.

La conmoción era tremenda entre el restringidísimo círculo de personas que conocían la noticia. De hecho, ayer por la mañana el propio deán se reunió con el Cabildo de la Catedral y les informó personalmente del robo, y lo hizo también con el arzobispo, monseñor Julián Barrio.

Los especialistas creen que el autor o autores del robo son personas que, evidentemente, saben lo que vale esta joya bibliográfica conocida en todo el mundo. Saben el valor que puede tener en el mercado negro. Se sospecha, por tanto, que debería tratarse de una banda organizada que incluso podría actuar por encargo de algún coleccionista caprichoso y sin ningún tipo de escrúpulos.

En todo caso, la preocupación en el Cabildo y en el Arzobispado es tremenda, como puede imaginarse, y todos ellos están desconcertados y hundidos por la pérdida del Códice Calixtino.

Seguridad en el Archivo. La primera pregunta que surge tras conocerse el robo hace referencia a las medidas de seguridad que tenía un libro de esta importancia. Fuentes del Cabildo apuntan que el robo pudo producirse el domingo por la tarde. La realidad es que en los últimos años, desde que José María Díaz es deán de la Catedral, se mejoraron sensiblemente estos sistemas de seguridad. De hecho, se consideraban idóneos para proteger un documento de este tipo. Sin embargo, es cierto que no están al nivel de lo que uno puede encontrarse en un gran banco o en una joyería de alta seguridad. El original se encontraba en el Archivo de la Catedral, en una cámara blindada, mientras que existe además una réplica exacta, con la que trabajan todos los especialistas acreditados para tal fin, que también pueden ver los visitantes del Museo de la Catedral.
En la zona del Archivo donde estaba guardado existe un sistema de alarmas y contraincendios, instalado todo ello en la etapa del actual deán. Pero la realidad es que no registra todos los movimientos en las distintas estancias. Además, hay cinco cámaras de seguridad ubicadas en otras tantas esquinas, pero ninguna de ellas, lamentablemente, enfocaban al propio Códice Calixtino. Las investigaciones se han extendido ya por toda España.

O FORRABÓLAS

Jose Rebolo Mariño

Onte á noite escoitei por vez primeira o “palabro”  forrabólas. Caladiño, case ás agachadas, acudín ó dicionario e non atopei ningunha referencia; abrín o MacBook e puiden  concluír que se trata dunha infracategoría de xogadores de golf, principiantes… No dicionario o máis parecido é a palabra forragaitas: ‘persoa que non di máis ca parvadas e estupideces; persoa carente de interese’. Estes conceptos trasladados ó golf dan un resultado final: xogador de golf carente de calidade, que cando lle quere dar á bóla só consegue levantar un belisco de herba e  que con moita tenacidade consegue que a bóla corra,  aínda que non sempre na dirección que el quixese.

Todo isto vén a conto, porque hai dous días que Tula está a pasar un trance difícil e raro. Cóntovos:  Tula ten vinte meses e, despois de tres “celos”, segue sen que ningún macho da súa especie se ocupe dela e a pesar de estar enteira   está a pasar un embarazo disque psicolóxico. Anda pa riba! Está triste, queda, lamuguenta e permanentemente acuruxada coma se estivese aleitando. O veterinario receitoulle unhas hormonas que, disciplinadamente, está tomando. No seu estado faime preguntas e cos seus silencios sonoros evócame o maio do 68 cando escribiron aquilo de…”o estar enteira produce cancro: vacínate”. Ó non poder saír camiñar con Tula por mor da súa  preñez,  acudín a xogar,  ou a querer xogar ó golf e alí no campo atopeime con Tino, o xefe dunha importante multinacional. Saudámonos e el, con mirada ríspeta, revisou o meu equipo e esperou con descaro que eu dese o primeiro golpe á bóla, mellor dito, que eu fixese o primeiro intento de darlle á bola. Pasoume o que din que dixo o Dr. Díaz Prieto alá polos anos 60 cando viu un can intentando cagar: ”Aí tendes  a imaxe do plan de desenrolo: máximo esforzo e mínimo rendemento”. O Tino, radiante e sen disimulo, díxome: “Xa vexo que es un forrabólas!”

Asi que aquí me tedes feito un forrabólas. Merquei uns  zapatos especiais para poder pisar o prado; acudo puntualmente ás clases que me dá un profesional e visto, por esixencias do protocolo, unha camisa de cores non rechamantes. Completo o uniforme con viseira e guante na man esquerda: todo isto dende fai varios meses para que ó final un xerente con garavata e coche alemán me chame forrabólas. Menos mal que para acougarme tivo a cortesía de levarme a cear con el á casa de comidas Gallofa onde demos conta dun linguado aderezado con patacas e regado cun viño de nome moi clerical: 200  Monjes. Podedes supoñer que me soubo a gloria monacal… Aínda escoito no maxín as melodías de Silos, de Samos e mesmo de Solesmes, provocadas polos taninos do tinto. Dende hoxe prometo ser máis comprensivo cos forrabólas da vida,  porque ‘haber hainos!’

A Tino, esa noite de peixe e bo viño, regaleille o último libro de Juan Madrid da editorial Flamma -propiedade do compañeiro e amigo Vicente Carballido- titulado Viejos Amores e recomendeille ler, sen regalo, un libro de Rubem Fonseca titulado El Seminarista.